Soomaaliya ayaa qaaday tallaabo diblomaasiyadeed oo taariikhi ah, kadib markii ay markii ugu horreysay magacawday safiir u fadhiya Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC), taasoo calaamad u ah xoojinta xiriirka iyo wadashaqeynta labada dal ee xubnaha ka ah Bulshada Bariga Afrika (EAC).
Danjire Ilyas Cali Xasan, oo ah diblomaasi khibrad dheer leh isla markaana si isku mar ah u ah safiirka Soomaaliya ee Tanzania iyo shan dal oo kale, ayaa warqaddiisa aqoonsiga u gudbiyay Wasiirka Arrimaha Dibadda ee DRC, Thérèse Kayikwamba Wagner, magaalada Kinshasa. Magacaabistan, oo lagu amray wareegto uu soo saaray Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa qayb ka ah istiraatiijiyad ballaaran oo lagu dib-u-habeynayo joogitaanka diblomaasiyadeed ee Soomaaliya ee qaaradda, iyadoo dalka uu kasoo kabanayo tobannaan sano oo colaado ah.
Dadaal diblomaasiyadeed oo ballaaran
Magacaabista Danjire Ilyas ee DRC waa qayb muhiim ah oo ka mid ah dadaal diblomaasiyadeed oo ballaaran oo uu hoggaaminayo, iyadoo xaruntiisu tahay Tanzania halkaas oo uu si joogto ah uga howl-galo. Wuxuu sidoo kale u qaabilsan yahay Soomaaliya safiir aan deggeneyn oo lix dal ah. Safiirkan ayaa hore xiriir diblomaasiyadeed ugu soo celiyay wadamada Komoros, Rwanda, Mauritius iyo Malawi.
Tallaabadani waxay imaaneysaa xilli bulshada Soomaaliyeed ee ku nool DRC ay sii kordheyso, iyagoo maalgashi ballaaran ku sameeyay qaybaha gaadiidka, tamarta, macdanta iyo martigelinta. Danjiraha ayaa sheegay in mudnaantiisa koowaad ay tahay difaaca iyo u doodista jaaliyadda Soomaaliyeed, isagoo sheegay in uu dadaal ugu jiro fududeynta fiisayaasha, oggolaanshaha deggenaanshaha iyo shatiyada ganacsi ee dadka Soomaaliyeed ee ku sugan Congo.
Isagoo la hadlay TRT Afrika, Danjire Ilyas ayaa sheegay in qorsheyaal socdaan oo loogu diyaarinayo booqashooyin rasmi ah oo dhex mara madaxda labada dal si loo sii xoojiyo xiriirka sii kobcaya.
Intii uu ku sugnaa Kinshasa, waxaa si diirran ugu soo dhaweeyay garoonka N’djili saraakiil ka tirsan wasaaradda arrimaha dibadda DRC iyo xubno jaaliyadda Soomaaliyeed ah. Safaaradda Soomaaliya ayaa sidoo kale ku dhawaaqday in ay bixin doonto adeegyo qunsuliyadeed oo la qaadi karo, sida bixinta baasaboorrada iyo waraaqaha jinsiyadda, si loo fududeeyo adeegyada dadka Soomaaliyeed ee ku nool Kinshasa iyo Lubumbashi.
Tallaabadani waa guul diblomaasiyadeed oo muhiim ah oo xoojinaysa iskaashiga labada dal ee dhinacyo badan leh. Soomaaliya iyo DRC labaduba waa xubno ka tirsan EAC, waxaana la filayaa in wada-shaqeyntooda ay ku fidsato heer caalami.
Soomaaliya ayaa hadda ah xubin ka tirsan Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ilaa 2026, halka DRC-na la dooray inay kursiga qabato intii u dhaxaysa 2026 iyo dhammaadka 2027. Labada dal ayaa sidaas ku yeelan doona muddo is-dulsaar ah oo ay si wadajir ah uga dhex muuqan doonaan hay’adda ugu sarreysa ee aduunka u qaabilsan nabadda iyo amniga, taas oo siin doonta Afrika cod mideysan oo xooggan.
