CAALAMKA
3 daqiiqo akhris
Midowga Afrika iyo QM oo adkeeyay iskaashigooda istiraatiijiga ah ee nabadda, amniga, iyo horumarka
Shirweynihii Sagaalaad ee Sannadlaha ahaa ee Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay, ayaa ka dhacay Xarunta Dhexe ee Qaramada Midoobay, New York.
Midowga Afrika iyo QM oo adkeeyay iskaashigooda istiraatiijiga ah ee nabadda, amniga, iyo horumarka
Waxaa shirka si wadajir ah u shir-guddoominayay Guddoomiyaha Guddiga AU, Mahmoud Ali Youssouf, iyo Xoghayaha Guud ee QM Guterres.
14 Nofeembar 2025

Midowga Afrika (AU) iyo Qaramada Midoobay (QM) ayaa dib u adkeeyay sida ay uga go'an tahay inay sii xoojiyaan iskaashigooda, iyagoo ka jawaabaya caaqabadaha caalamiga ah iyo kuwa gobolka. "Iskaashiga u dhexeeya ururadeenu weligii ma uusan ahayn mid ka xoog badan ama ka lagama maarmaansan sida uu maanta yahay," sidaa waxaa yiri Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, António Guterres.

Hadalkan ayaa yimid kaddib Shirweynihii Sagaalaad ee Sannadlaha ahaa ee Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay, oo ka dhacay Xarunta Dhexe ee Qaramada Midoobay ee New York. Waxaa shirka si wadajir ah u shir-guddoominayay Guddoomiyaha Guddiga Midowga Afrika, Maxmuud Ali Youssouf, iyo Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Guterres.

Guterres wuxuu xusay in dunidu ay maanta ku jirto "buuq, oo ay ruxayaan colaado dilaa ah, sinnaan la'aan sii ballaaranaysa, fowdo cimilo, iyo teknoolojiyad aan la xakamayn karin," isagoo intaas ku daray in "saameyntaas si qoto dheer looga dareemayo qaaradda Afrika.".

Nabadda iyo Amniga oo diiradda la saaray

Labada hoggaamiye waxay hoosta ka xarriiqeen in iskaashiga AU iyo UN uu yahay tiir-dhexaad u ah dadaallada caalamiga ah ee lagu horumarinayo xasilloonida iyo xuquuqda aadanaha. Waxay walaac ka muujiyeen colaadaha sii kordhaya iyo dhibaatooyinka bini'aadantinimo ee ka jira dhowr gobol.

Xoghayaha Guud wuxuu si gaar ah "walaac weyn" uga muujiyay warbixinnadii ugu dambeeyay ee ku saabsan "xasuuqa baahsan iyo ku xadgudubyada waaweyn ee xuquuqda aadanaha" ee ka dhacay Al-Faashir iyo rabshadaha sii kordhaya ee gobolka Kordofaan ee dalka Suudaan.

Wuxuu kaloo ka digay ammaan-darrida sii kordheysa ee Saaxil, wuxuuna iftiimiyay xaaladaha kale ee qaaradda ka jira, oo ay ku jiraan Maali, Koonfurta Suudaan, Soomaaliya, Liibiya, iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC).

Isagoo ka hadlayay maalgashiga nabadda, Guterres wuxuu dib u xaqiijiyay taageeradiisa buuxda ee barnaamijka "Aamusinta Qoryaha". "Maanta, Afrika waxay hoy u tahay colaado aad u tiro badan iyo dhibaato aad u badan," ayuu raaciyay.

Maalgelinta iyo Horumarka

Qodob weyn oo diiradda lagu saaray kulanka ayaa ahaa xaqiijinta maalgelin la saadaalin karo oo waarta oo lagu bixiyo hawlgallada nabadda ee Midowga Afrika, iyadoo la raacayo Qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay 2719 (2023).

Shirka ayaa sidoo kale lagu iftiimiyay iskaashiga sii kordhaya ee dhinacyada isbeddelka dijitaalka ah, u adkeysiga cimilada, iyo awood-siinta haweenka iyo dhallinyarada.

Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay ayaa ku nuux-nuuxsaday in "dunidu aysan dhabarka u jeedin karin Afrika, oo hoy u ah ku dhowaad hal meel shantii meelood ee aadanaha," isagoo ka digay in "khatartu ay aad u weyn tahay. Awoodda (Afrika) ay leedahayna ay aad u ballaaran tahay.".

Ugu dambayn, Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay waxay ku heshiiyeen inay Shirweynahooda Tobnaad ee Sannadlaha ah ku qabtaan magaalada Addis Ababa, Itoobiya, sannadka 2026.

XIGASHO:TRT SOMALI
Raadi Warar Kale
Ciidanka Suudaan oo ka hortagay weerar culus oo RSF ku qaaday Galbeedka Kordofan
DRC Kongo iyo M23 oo heshiis nabadeed oo 'taariikhi ah' ku saxiixday dalka Qatar
Turkiga oo soo dhoweeyay heshiiska nabadeed ee Dowladda DRC iyo fallaagada M23
Ciidamada Israa’iil oo wiil dhallinyaro Falastiini ah ku toogtay weerar ay ku qaadeen Daanta Galbeed
Soomaaliya iyo Sacuudi Carabiya oo kala saxiixday heshiiska kootada Xajka 1447
Kenya: In ka badan 200 oo Muwaadiniinteenna ah ayaa ku biiray Ciidamada Ruushka ee Dagaalka Ukraine
Mareykanka oo ansixiyay iib milatari oo gaaraya $330 milyan oo Taiwan loogu talagalay
Soomaaliya oo tacsi u dirtay Turkiga kadib shilkii diyaaradeed oo khasaaraha geystay
Wasiirka Cadaaladda Soomaaliya iyo Wasiirrada Dastuurka ee Dowlad Goboleedyada oo Kulmay
Wasaaradda Caafimaadka Qaza: In ka Badan 6,000 oo Falastiiniyiin ah ayaa ku naafoobay dagaalka
Soomaaliya iyo Algeria oo garab istaagay Falastiin iyo Suudaan, kalana saxiixday iskaashi ballaaran
Madaxweynaha DRC oo warqadaha aqoonsiga ka guddoomay Safiirka cusub ee Soomaaliya
In ka badan 20 dal oo cambaareeyay xadgudubyada RSF ee Suudaan, kuna baaqay joojinta rabshadaha
Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka Soomaaliya oo khudbad ka jeediyey Shirka Caalamiga ah ee Cimilada COP30
Saraakiil Soomaaliyeed oo ka qalinjabiyay tababar ciidan oo heer sare ah oo lagu qabtay Uganda
Ku dhawaad 2,000 rayid ah oo ku barakacay gobolka Waqooyiga Kordofan ee Suudaan: IOM
Jabuuti: Madaxweyne Geelle oo si rasmi ah loogu caleemo saaray musharraxa xisbigiisa ee doorashada
3 sarkaal oo ka tirsan Al-Shabaab oo lagu dilay howlgallo milatari oo laga fuliyey Soomaaliya
Soomaaliya oo ka qaybgalaysa shirka muhiimka ah ee cimilada (COP30) ee Brazil
Wasiirka Caafimaadka XFS oo amray baaritaan degdeg ah oo ku saabsan dhacdadii Isbitaal Banaadir