Marwada koowaad ee Turkiga, Emine Erdogan, ayaa sheegtay in Turkigu uu aaminsan yahay in waddada nabadda, caddaaladda, iyo barwaaqada wadajirka ah ay ka bilaabato qoyska.

Iyadoo ka hadlaysay kulan-doceed cinwaankiisu ahaa "Wadajir Wanaagsan: Midnimo Caalami ah oo Ku Saleysan Qoyska," kaas oo garab socday shirkii 80-aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay ee New York, Emine Erdogan waxay sheegtay in qoysku uu yahay unugga aasaasiga ah ee bulshada, sidoo kalena uu yahay qayb muhiim ah oo ka mid ah horumarka waara ee bulsho, dhaqaale, iyo dhaqan.

Marwo Emine Erdogan waxay ku baaqday in la sameeyo qaab-dhismeed gaar ah oo Qaramada Midoobay ay ku hagaajiso dadaallada lagu xoojinayo nidaamka qoyska. "Waa in la hiigsadaa in la abuuro hab gaar ah oo Qaramada Midoobay ay ku hagaajiso dadaallada lagu xoojinayo qoyska," ayay tiri.

"Qaab-dhismeedka iyo tayada qoysaska waa saadaasha waxa aadanaha berri sugaya," ayay raacisay.

Marwada Koowaad ee Turkiga waxay ka digtay in qoysaska maanta ay "ku jiraan go'doon" ay sabab u yihiin caqabado caalami ah sida isbeddelka cimilada, dagaallada, dhaqanka macaamilka, iyo fikradaha dhallan-rogidda jinsiga. Waxay xustay in heerka dhalmada uu si weyn hoos ugu dhacay adduunka tan iyo 1950-meeyadii, heerka furriinkuna uu kordhay, sidoo kalena qoysaska halka waalid ah ay sii badanayaan.

"Siyaasadaha ku saleysan qoyska ma aha doorasho, balse waa baahi," ayay adkaysay, iyadoo intaa ku dartay in qoysas xooggan ay si toos ah ula xiriiraan xasilloonida iyo wanaagga bulshooyinka.

"Ku dhawaad 50 milyan oo carruur ah ayaa hadda barakac ah"

Waxay sidoo kale tilmaantay khataraha ka imanaya dijitaalka, iyadoo carruurtu ay ku qaataan in ka badan lix saacadood maalintii shaashadaha hortooda, halkaas oo ay ku wajahaan marin-habaabin fikradeed iyo xadgudubyo kale.

"Xaaladaha shaqo ee casriga ah ma taageeraan haweenka doorkooda hooyonimo iyo nolosha qoyska," ayay raacisay.

Iyadoo tixraacaysa cilmi-baaris muujinaysa in heerka dambiyada uu si weyn ugu kordho magaalooyinka ay ku badan yihiin qoysaska burburay, Emine Erdogan waxay ku doodday in qoyska uu yahay lammaane muhiim ah oo dowladdu leedahay iyo xarunta ugu horreysa ee lagu xalliyo dhibaatooyinka bulshada. "Qoysaska caafimaadka qaba, carruurtu markay koraan waxay noqdaan dad naxariis leh, ixtiraam badan, oo nabad jecel," ayay tiri.

Iyadoo ka hadlaysay khilaafaadka caalamiga ah, waxay hoosta ka xariiqday in qoyska uu inta badan yahay dhibbanaha ugu horreeya ee dagaallada iyo dhibaatooyinka.

"Maanta waxaa ka socda Qaza masiibada agoonnimada ee baaxadda weyn taariikhda casriga ah. Boqolaal qoys ayaa hortayada lagu burburiyay, kumanaan carruur ahna waxaa la dhigay waalid la'aan ama mustaqbal la'aan," ayay tiri, iyadoo sidoo kale tusaale usoo qaadatay Sudan, Yemen, Myanmar, iyo Ukraine. Waxay xustay in ku dhawaad 50 milyan oo carruur ah ay hadda barakac yihiin.

"Wadajirka wuxuu ka bilaabmaa qoyska"

Waxay carrabka ku adkaysay in qoyska uu yahay ilaaliyaha qiyamka, hoyga ugu nabdoon ee carruurta, iyo mustaqbalka aadanaha. Waxayna intaas ku dartay in marka ay jiraan dhibaatooyin, colaado iyo masiibooyin, “xaqiiqada na hagta ay tahay in midnimada iyo is-taageeridu ay ka bilaabato qoyska.”

"Markasta oo aan aad u ilaalinno qoyska, waxaa kordhaya ee aan dhisi karno adduun caddaalad badan, nabad badan, iyo barwaaqo badan," ayay soo gabagabaysay Erdogan, iyadoo ku baaqday in Qaramada Midoobay ay qaadato xoojinta qoysaska sidii siyaasad gaar ah.

“Inta aan qoyska ka ilaalin karno dhibaatooyinka, ayaan u dhisi karnaa adduun cadaalad badan, nabad badan, isla markaana barwaaqo badan,” ayay hadalkeeda ku soo gabagabaysay Emine Erdogan, waxayna ku baaqday in Qaramada Midoobay u qaadato xoojinta qoysaska sidii siyaasad gaar ah oo madax-bannaan.

Waxay sidoo kale muujisay kalsoonida ah in fikrad kasta iyo talo kasta oo arrintan ku saabsan ay dhiirrigelin doonto tallaabooyin caalami ah oo lagu ilaaliyo hay'adda qoyska.

Munaasabaddan ayaa waxaa soo qabanqaabisay Wasaaradda Qoyska iyo Adeegyada Bulshada ee Turkiga, waxaana ka soo qaybgalay wasiirro ka kala socday dalalka Qatar, Hungary, Sierra Leone, Soomaaliya, Nigeria, iyo Serbia, iyo sidoo kale wakiillo ka socday Ruushka iyo Maraykanka.